SỰ NHẦM LẪN PHỔ BIẾN VỀ HIBISCUS VÀ ATISO

Hầu hết, mọi người đều biết đến Atiso với vai trò như một loại dược liệu tốt cho sức khỏe, đặc biệt là gan. Hằng năm, cứ vào mùa tháng 7 – 10, trên khắp các vỉa hè, khu chợ, người ta lại bày bán 1 loại hoa màu đỏ, nhỏ bằng ly rượu. Đây cũng là thời điểm mà các mẹ, các chị rủ nhau mua “ Atiso” về ngâm trong gia đình. Tuy nhiên, không  mấy ai biết được, thực chất loài hoa mà người ta bày bán đó là hoa Hibiscus, nó hoàn toàn không có họ hàng gì đến Atiso mà đài báo vẫn đưa tin. Sự nhầm lẫn này có vẻ đã xuất hiện từ lâu, có người đã biết, nhưng vẫn giữ thói quen từ lâu, hay họ có thể gọi lái sang “ atiso đỏ”, còn cũng có người thì chưa biết. Hôm nay, Hibiscus Wine sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về hai loại hoa này.

1.Tên gọi và tên khoa học

– Atiso: tên khoa học là Cynara Scolymus L .  Thuộc họ Cúc (Compositae)

– Hibiscus: tên khoa học là Hibiscus sabdariffa, Thuộc họ Bông (Malvaceae) hay còn gọi là cây bụp giấm

2. Đặc điểm thực vật:

– Atiso: Cây thảo, cao 1-1,2m, cây lớn có thể cao tới 2m. Thân cây ngắn, thẳng và cứng, phủ lông màu trắng như bống, trên thân có các khía dọc. Lá cây to và dài, mọc so le. Cuống lá to và ngắn, phiến lá xẻ thùy sâu, có răng cưa không đều, mặt trên phiến lá màu xanh lục, mặt dưới phiến lá nhiều lông trắng. Cụm hoa hình đầu, to, mọc ở ngọn, thường có màu tím đỏ,hoặc màu tím lơ nhạt. Lá bắc ngoài của cụm hoa rộng, dày và nhọn. Đế nạc, có nhiều lông tơ, mang hoa hình ống. Quả màu nâu sẫm, nhẵn bóng, có mào trắng.

– Hibiscus: Cây sống một năm, cao từ 1,5-2m. Thân cây có màu lục hoặc đỏ tía, phân nhánh ở gần gốc. Cành cây nhẵn hoặc có lông. Lá mọc so le. Lá ở gốc nguyên, lá ở phía trên chia 3-5 thùy hình chân vịt, mép răng cưa. Hoa mọc đơn độc, ở nách lá. Tràng hoa màu vàng, hồng hoặc tía, có khi màu trắng, đường kính 8-10cm. Đài màu đỏ, bao quanh quả nang màu hình trứng, quả có nhiều lông thô

3. Nguồn gốc và phân bố.

– Atiso: Nguồn gốc từ miền nam Châu Âu, người Pháp di thực vào Việt Nam từ hàng trăm năm nam. Atiso được trồng ở các vùng có khí hậu ôn đới như Đà Lạt, Sapa, Tam Đảo. Hiện nay còn được trồng ở 1 số nơi như Hà Giang, Hải Dương…

– Hibiscus: Nguồn gốc ở Trung Mỹ và Bắc Phi. Ở Việt Nam được trồng nhiều ở các tỉnh miền trung, thích hợp với vùng đồi núi và trung du ( Ninh Thuận, Bình Thuận,…)

4.Thời điểm ra hoa và thu hoạch.

– Atiso: Mùa vụ chính khoảng tháng 4- tháng 5. Mùa vụ phụ khoảng tháng 6 – tháng 7.

– Hibiscus: Từ tháng 7- tháng 10

5.Các bộ phận sử dụng

–Atiso:

• Hoa và cuống non dùng làm rau.
• Hoa, thân, lá, rễ có thể sấy khô pha nước uống hoặc dùng để bào chế Cao dược liệu.
• Cao Atiso thường ở dạng cao lỏng hoặc cao mềm.
• Phổ biến nhất trên thị trường vẫn là Cao Atiso chiết xuất từ lá và Cao Atiso chiết xuất từ hoa. Cao Atiso có thể sử dụng trực tiếp hoặc làm nguyên liệu sản xuất thực phẩm chức năng, nguyên liệu sản xuất thuốc.

-Hibiscus:

• Đài quả: Ngoài việc sử dụng làm siro, làm mứt, làm trà, nó còn được sử dụng để làm rượu vang
• Lá: Sử dụng làm rau.

6. Công dụng

– Atiso:

• Thanh nhiệt cho cơ thể
• Tốt cho gan, điều tiết lưu thông mật.
• Chống Oxy hóa
• Ngăn ngừa, hỗ trợ điều trị ung thư
• Cải thiện lượng Cholesterol máu, giảm nguy cơ tử vong do các bệnh tim mạch.
• Hạ huyết áp…

-Hibiscus:

• Đài quả: Vị chua, tính mát dùng để thanh nhiệt, giải khát, nhuận gan, lợi tiểu, kháng khuẩn, nhuận tràng, giảm mỡ máu…
• Lá: Lá non dùng làm rau, tác dụng an thần, lợi tiểu, thanh nhiệt.
• Hạt: Chưa thấy tài liệu chính thức về công dụng của hạt.

Tổng kết: Thông qua những thông tin nhận biết ở trên cho thấy hai loại thảo dược này là hoàn toàn khác nhau không thể nhầm lẫn.